No dig gardening is een van de grootste tuintrends van de afgelopen jaren. Volgens sommigen is het dé manier om organisch te tuinieren. Buitenleven legt uit waar te beginnen met de no-dig-methode en waarom het precies zo gunstig is voor de tuin.

Tekst Roos Franssen

 

Onkruid verwijderen door de grond om te spitten of zorgen voor een betere beluchting met eens flink omploegen. Het zijn veelgebruikte technieken in de tuin. Bij de no-dig-methode (de ongespitte tuin) laat je de spade staan en de bodem ongemoeid. Je voedt het bodemleven met organisch materiaal aan de oppervlakte – precies zoals het in de wilde natuur gebeurt – om drainage en beluchting te behouden. Tuinieren zonder schoffelen, scheppen, spitten en ploegen klinkt als een droom, toch? De Amerikaan Charles Dowding begon in 1981 zelf met deze natuurlijke, organische manier van tuinieren. Inmiddels is zijn theorie bewezen en veelgebruikt.

 

Ongestoord bodemleven

 

 

De ongespitte tuin gaat uit van het natuurlijke proces. In de natuur wordt niet gegraven, gespit of geploegd. Toch zal een braakliggend stuk grond snel door de natuur gevuld worden. De bodem ongemoeid laten, geeft het bodemleven vrij spel. Micro-organismen, bacteriën, schimmels en wormen leven onder het oppervlak in omstandigheden die voor hen ideaal zijn. Met spitten of ploegen verstoor je die natuurlijke samenhang en bodemstructuur. Doe je dat vaak, dan raakt de grond uitgeput en verdwijnen zelfs de bodembewoners die zo hard nodig zijn. Want het leven in de bodem eet en poept. En laat dat nu net het soort superfood voor je planten zijn! Naast zulke natuurlijke plantvoeding levert een rijkelijk bodemleven nog meer voordelen op.

 

Lucht

Regenwormen, pissebedden, duizendpoten en ander leven in de bodem vormen in hun natuurlijke habitat doorgangen in de aarde. Zo krijgt de grond een luchtige structuur. Via die ‘tunnels’ kunnen voedingsstoffen en vocht de wortels van planten bovendien makkelijker bereiken.

 

Immuniteit

Het aantal schimmels en nuttige microben raakt in een natuurlijke balans. Dat zorgt voor een gezonde, natuurlijke immuniteit van de grond. Daardoor kunnen gewassen voedingsstoffen beter opnemen en zijn ze beter bestand tegen ziekten, die ongewenste gasten met zich meebrengen.

 

Foto: Laura Cnossen

Laagje voor laagje

Starten met de nodig-methode doe je het best in de herfst. In het najaar heeft de grond nog de goede temperatuur en is hij voldoende vochtig. Ideale omstandigheden dus om wormen aan te trekken, die nodig zijn om aan de slag te gaan. No worries, no digging werkt op verschillende grondsoorten. Zowel op zand-, leem- als kleigrond blijkt de methode effectief.

 

Stap 1. Bereid het gebied voor door grote, meerjarige onkruidsoorten weg te halen. Hak ze voorzichtig uit de grond of gebruik een uitsteker of spitvork. Verwijder zeker ook de wortel tot minstens vijftien centimeter diep. Klein onkruid hoef je niet te verwijderen, want door de no-dig-methode zal dat vanzelf verstikken. Het afstervende onkruid wordt door het bodemleven in humus omgezet.

 

Stap 2. Zodra je basisgrond klaar is, bedek je hem met een laag karton. Die laag is lichtwerend, wat betekent dat ze voorkomt dat er licht op de aarde valt. Gebruik het liefst karton of papier dat zo min mogelijk bewerkt is. Kies bij voorkeur karton dat niet met inkt bedrukt is en verwijder labels of stickers. Eens het karton op de grond ligt, maak je het goed nat. Zo lok je wormen die aan de slag gaan om het te composteren.

 

Stap 3. Boven op de kartonlaag komen nog vier andere lagen. Schep er eerst een stikstofrijke laag op. Daarvoor kun je (dierlijke) mest, compost, keukenafval, gemaaid gras of ander groen (blad)materiaal gebruiken. Die laag bedek je vervolgens met een koolstofrijke laag van bijvoorbeeld stro, herfstbladeren, varens, versnipperd of gehakt houtachtig materiaal. Voeg dan opnieuw een laag stikstofrijk materiaal toe, met daarbovenop weer een laag stro of ander koolstofrijk materiaal. Geef je bouwwerk van lagen goed water zodat het lekker vochtig blijft. Werk je zorgvuldig opgebouwde ‘lasagne’ af met een compostlaag van minimaal vijftien centimeter.

 

Stap 4. Op de afgewerkte lagen kun je direct beginnen met zaaien, zaailingen uitplanten en jonge planten of boompjes plaatsen.

 

Stap 5. Breng jaarlijks een nieuwe laag compost van drie tot vijf centimeter dik aan. De late herfst, na de laatste oogst, is daar een goed moment voor.

Gestart, en nu?

Genieten van je tuin! Want dankzij de no-dig-methode houd je meer tijd over om daadwerkelijk van je tuin te genieten. Bedenk bijvoorbeeld nieuwe recepten met het lekkers uit je moestuin of verrijk je tuin met bij- en vlindervriendelijke planten. Genoeg andere dingen te doen in de tuin. Maar spitten, schoffelen en ploegen is er niet meer bij.

 

Mest of compost?

Bij nodigtuinieren kun je zowel gebruikmaken van compost als (dierlijke) mest. Zorg dat de mest donker van kleur is en niet te veel houtkrullen bevat, want die hebben jaren nodig om te verteren. Een uitzondering op het gebruik van (dierlijke) mest is paardenmest, die vaak herbiciden bevat. Dat kan leiden tot plagen en kwaliteitsvermindering in de tuin. Ook kippenmest is niet de beste keuze, omdat er veel stikstof in zit. En dat trekt bladluizen aan.

 

Spitvrije tuin op gras

Als je een tuin volgens de nodig-methode op gras aanlegt, moet je eerst een laag mest en kalk toevoegen om het gras af te breken. Dit gaat onder de laag karton.

Foto: Sietske de Vries

Onkruidvrij

Met de no-dig-methode roei je onkruidzaden efficiënt uit. Natuurlijk zal je tuin nooit honderd procent onkruidvrij zijn. Vogels brengen zaden over, de wind blaast onkruid je tuin in of je draagt het zelf mee onder je schoenen. Niet spitten zorgt wel voor minder onkruid en maakt het makkelijker om ongewenst groen te verwijderen.

 

Weetje

Wist je dat door te spitten de koolstof die in de bodem opgeslagen zit, oxideert en vrijkomt als koolstofdioxide? Spit je niet, dan blijft de koolstof uiteraard in de bodem. En da’s beter voor het milieu! Met de no-dig-methode draag je dus ook een steentje bij aan het beperken van de klimaatverandering.

 

Voordelen van niet spitten

  1. Gezonde planten, meer oogst en meer bloei
  2. Minder last van ongewenste planten of onkruid
  3. Gunstig effect op het bodemleven
  4. Beter voor je rug
  5. Meer tijd voor andere leuke (tuin)dingen

Deel dit artikel

Meer inspiratie

5/5 - (1)