Bouwen met leem
Bouwen met leem is helemaal niet gek. Niet voor niets wordt het al eeuwenlang gedaan. Leem ademt en reguleert vocht. Het is een van de oudste bouwmaterialen die er zijn, bestaande uit zand (aandeel groter dan 20%), klei en silt. Leem bevat veel ijzer en is doorgaans lichter van kleur dan klei. Van nature komt het in Nederland voor in Noord-Brabant, Zuid-Limburg en Drenthe.
Zelf leem maken
Nederland ligt dus vol met leem, vooral in de noordelijke provincies. Google eens op Leemweg, Leemdijk of andere adressen met leem en je kunt je ondergrondse zoektocht beginnen. Een grondboor, schop en flink wat uithoudingsvermogen zijn wel nodig. Wil je direct aan de slag, dan kun je natuurlijk gewoon leem kopen. Er zijn online winkels, maar ook leveranciers van duurzame bouwmaterialen verkopen leem. Je maakt vervolgens zelf eenvoudig leem, het is vooral een kwestie van kijken, de verhoudingen uitproberen en naar wens aanpassen. Wat je kunt aanhouden is: 1,5 tot 2 liter water voor tien kilo leem, of de verhouding 2 delen klei en 1 deel zand. Meng in een speciekuip, uiteindelijk moet het goedje dik en stevig zijn. Houd een troffel ondersteboven, als het leem eraan blijft hangen is het goed. Let op: het drogen van het leem kost veel tijd, reken op een aantal weken voor alle lagen op je schutting droog en hard zijn.
Aan de slag met je schutting
Een lemen schutting heeft een basis van (liefst vochtwerend) hout, dus geen spaanplaat of MDF. Pallets of kratten zijn wel bruikbaar, als het hout ten minste 2 centimeter dik is. Daartussen vlecht je riet- of heidematten, verkrijgbaar bij grotere bouwmarkten. Je bevestigt de matten met krammen. Volg deze stappen en ga zelf aan de slag:
- Voor een schutting van twee meter hoog, gebruik je wilgenpalen van drie meter. Reken uit hoeveel palen je nodig hebt voor de lengte van je schutting, reken één paal per 50 cm.
- Maak gaten voor de palen met een grondboor en plaats de palen 1 m diep de grond in.
- Vlecht wilgentenen tussen de palen of breng je rietmat aan.
- Tijd om leem te maken.
- Breng het leem met je handen aan, op en tussen de wilgentenen.
- Strijk de schutting glad met een natte spons.
Drogen en uitharden
Voor het beste resultaat breng je meerdere lagen leem aan, reken op drie. Laat de lagen helemaal drogen en uitharden voor je een nieuwe laag aanbrengt. Het drogen, kan afhankelijk van het weer, twee weken duren. Zie je scheuren in de eerste laag? Dit is goed, de volgende laag hecht des te beter. Wil je er op het laatst nog een kleur op schilderen, wacht dan tot de laatste laag helemaal droog is.
Een leemschutting gaat ongeveer tien jaar mee. Geïnspireerd door natuurlijke materialen? Lees meer over bouwen met leem.