Net als dahlia’s, zinnia’s, asters en chrysanten, zijn ook gladiolen weer hot in de (bloemen)tuin. De bloembollen zijn echte blikvangers die zich qua kleur en vorm goed lenen voor een bonte zomerborder. Met een boeket frivole gladiolen in de vaas haal je de zomer in huis. Traditioneel krijgen wandelaars tijdens de Vierdaagse Nijmegen gladiolen cadeau. 

2000 variëteiten gladiolen

Gladiolen (Gladiolus) behoren tot de lissenfamilie. In Zuid-Europa, Azië, maar vooral in zuidelijk Afrika bloeien ze in het wild: van de 260 soorten komen er 150 voor in die regionen. In Nederland werd de bloem al in 1600 geïntroduceerd en begin vorige eeuw nam de handel een vlucht. Inmiddels bestaan er, mede dankzij Nederlandse veredelaars, meer dan 2000 verschillende variëteiten.

De Abessijnse gladiool (Gladiolus callianthus Murielae) met zijn stervormige witte bloem.

Enorm kleurenscala

Bijzonder is dat de bloemen van gladiolen aan weerszijden van de stengel bloeien. De bloemen variëren in grootte en het kleurenscala is enorm. Ze worden onderverdeeld in twee hoofdgroepen: de grootbloemige en de kleinbloemige gladiolen. De snijbloemen die je in de winkel kunt kopen, zijn vaak kruisingen van verschillende hybriden. Bekend zijn de ‘Butterfly’ gladiolen, die bloemen met geschulpte randen geven. Fraai zijn ook de Gladiolus nanus hybriden, met kleinere, gevlekte bloemen. De Abessijnse gladiool (Gladiolus callianthus Murielae) is een soort apart met elegante, stervormige witte bloemen die heerlijk geuren.

Gladiolen zijn er in vele kleuren, zoals de paarse Gladiolus hortulanus.

Vierdaagsebloem

Gladiolen zijn onlosmakelijk verbonden met de Vierdaagse Nijmegen. De St. Annastraat wordt de laatste vrijdag van het wandelevenement traditiegetrouw omgedoopt tot Via Gladiola. Wandelaars krijgen de kleurrijke bloemen dan van het publiek uitgedeeld. In de tijd van de Romeinen werden gladiatoren in de arena bedolven onder de gladiolen als ze een gevecht hadden gewonnen. Daar komt ook de uitdrukking ‘De dood of de gladiolen’ vandaan. De naam, gladiool, stamt af van het Latijnse Gladius, hetgeen zwaard betekent. Het is een verwijzing naar de zwaardvormige bloemen. Vandaar dat een gladiool ook wel zwaardlelie wordt genoemd. De gladiool staat symbool voor kracht en overwinning; een toepasselijke Vierdaagsebloem dus.

Ook wanneer je houdt van een meer natuurlijke border in zachte tinten, kunnen gladiolen goed. Zoals hier de roze ‘Adrenalin’. Foto iBulb

Verzorgingstips voor gladiolen

De bloembollen – of eigen knollen – van gladiolen zet je medio april in de volle grond. Kies een zonnige plek en poot ze 7-10 cm diep in groepjes van drie en op 10 cm van elkaar. Wil je de bloeitijd spreiden, plant ze dan in fasen aan. Zorg op tijd voor ondersteuning, bemest de bollen flink en geef regelmatig water. Na de bloei kun je de bollen rooien voor de winter. Dan kun je direct zien of zich broedbolletjes (kralen) hebben gevormd. Tip voor de pluk: snijd de stelen pas af als twee bloemknoppen geopend zijn. Dan zal de gladiool in de vaas mooi uitkomen.

Wil je bloemen in de tuin laten groeien om later te plukken? Lees dan het bericht ‘Een pluktuin van zomerbollen’.