Van grasland naar gebiedsutopie
Van natuurcamping It Dreamlân in het Friese Kollumerpomp kreeg kunstenaar en muzikant Richard Bolhuis een flinke lap grond om te gebruiken voor een bijzonder landschapsproject. Ook illustrator Maruschka Poolman is hierbij betrokken.
“Samen met Richard heb ik al eerder een tuinproject gedaan. Dat wilden we breder trekken: hoe gaaf zou het zijn om een natuurgebied te maken en te kijken wat er vervolgens gebeurt? Bij de camping vonden we 4.000 m2 grond om te gebruiken en Hein Drost van de Friese hortus De Kruidhof sloot aan voor extra plantenkennis.”
Twintig jaar natuurontwikkeling in Friesland
“We willen kijken hoe gauw we van een weiland met Engels raaigras weer een levend gebied kunnen maken. Een gebiedsutopie: zo zóú het eruit kunnen zien. Het zou fantastisch zijn als bepaalde diersoorten terugkomen, zoals vlinders waar het niet goed mee gaat. We hebben bijvoorbeeld bijzondere viooltjes voor zeldzame parelmoervlinders.”
De eerste tekenen van leven
Afgelopen herfst werd het land geploegd en werden er twee wadi’s aangelegd. In het najaar zaaiden ze vrijwel het hele gebied in, zodat ook koudekiemers de kans kregen om op te komen. Daarnaast gingen vaste planten de grond in: inheemse soorten die passen bij de Friese kleigrond, waaronder vijftig meidoorns. Daarna begon het wachten.
Wat gebeurde er dit voorjaar?
In maart doken de eerste sporen al op. Rond de wadi verschenen pootafdrukken van vogels, en zelfs die van een boommarter. Diezelfde boommarter kwam Maruschka niet veel later opnieuw tegen, terwijl ze bij de bushalte stond te wachten. “Dat is het mooie van kleigrond,” zegt ze. “Je ziet alles wat er gebeurt, ook als je er zelf even niet bent.”
“Al vrij snel merkten we dat de gezaaide mengsels een eigen willetje hebben. Het idee was ook: laten we dit gebied vanuit een menselijk idee aanleggen – bijvoorbeeld een vak met vlinderplanten en een vak met bijenbloemen – en dan kijken wat er gebeurt. De natuur heeft de vakjes in mijn tekeningen al snel overgenomen, haha. Ik heb ook dieren gezien die ik nog niet verwachtte, zoals zwermen puttertjes. Die wisten de kaardenbollen dus al te vinden.”
Verwilderen in je eigen tuin
“Ja, verwilderen kan altijd! Wat wij in het groot doen, kun je thuis ook in het klein. Ik vind zelf de website streektuinen.nl fantastisch. Hier delen mensen hun verhaal en ontdek je voorbeeldtuinen door het hele land. Ook interessant: op cruydthoeck.nl kun je zoeken welke planten bij jouw grondsoort passen.
Buurtbewoners en bewustwording
De reacties uit de omgeving lopen uiteen. Buurtbewoners werden vanaf het begin betrokken en uitgenodigd om een kijkje te komen nemen. “Eén van de buren zei eerst: ‘Het is allemaal onkruid.’ Maar nadat hij door het gebied had gelopen, veranderde dat in: ‘Het is wel móói onkruid.’ Soms vind ik het confronterend om te zien dat veel mensen niet meer vanzelfsprekend de link leggen tussen planten en de dieren die ervan afhankelijk zijn, zoals vlinders en andere insecten.”
Die verbinding zichtbaar maken is volgens haar essentieel. Dat doet ze door veel aanwezig te zijn in Kollumerpomp en het gesprek aan te gaan, maar ook via beeld. Zo maakt ze illustraties en ansichtkaarten met uitleg over het landschap. Alle plantensoorten die dit jaar zijn opgekomen worden vastgelegd in tekeningen, die samen een grote poster vormen. “Dat ga ik elk jaar herhalen. Uiteindelijk kan dat uitgroeien tot een expositie: dit gebeurde er, jaar na jaar.” Ook worden bodemgeluiden opgenomen. “Nu klinkt het misschien nog vrij stil, maar over twintig jaar hopen we een heel orkest te horen.”
Meer informatie over het project is te vinden op de website van Maruschka
Meer lezen?
Dit artikel komt uit Buitenleven 7. Buitenleven 7 staat vol met dit soort interessante artikelen. Bestel deze via onze webshop.