De vijg is een bladverliezende struik of kleine boom uit Azië. In het Middellandse Zeegebied zijn vijgen volop verwilderd. De hoogte kan in warme landen wel 10 m bedragen. Bij ons wordt de vijg doorgaans maximaal 4 m hoog. Een vijg kan snel groeien en zo’n 2,5 tot 4 m breed worden, dat vraagt dus wel ruimte in de tuin. Het leerachtige, gelobde blad wordt tot 30 cm lang. Je kent de bladvorm vast wel van schilderijen waar Adam en Eva op afgebeeld zijn. Al in de oudheid werden vijgen gekweekt vanwege de heerlijke vruchten. De peervormige vruchten hebben zoet rood vruchtvlees en zijn ook heel geliefd in gedroogde vorm.
Plant- en zaaitijd
Een vijg kun je het hele jaar door planten zolang het niet vriest. De beste tijd voor aanplant is echter het voorjaar of de vroege herfst. Een vijg heeft geen bloemen, de vruchten zijn eigenlijk de bloemen. De kleine vijgen groeien in het najaar en rijpen het volgende jaar in de zomer of vroege herfst. Bij strenge vorst kunnen ze afvallen, in dat geval kunnen er eind oktober nieuwe vijgen rijp zijn. Soms kun je twee keer per jaar oogsten, in de zomer en eind oktober. Als de vijgen kleuren en zacht aanvoelen, zijn ze rijp. De vruchten zijn niet goed te bewaren, direct opeten of verwerken dus.
Volle grond of pot?
Plant een vijg in de volle grond op een beschutte en zonnige plek in lichte, humusrijke grond. De bodem moet goed doorlatend zijn, vijgen houden niet van natte voeten. In rijke grond wordt veel blad gevormd, maar weinig vruchten. Een warme zuidmuur is ideaal, hier zullen de vruchten goed kunnen rijpen.
Verzorging
Een vijg heeft voldoende water nodig om goed te groeien. Geef zeker vijgen in pot ruim water. Eenmaal goed aangeslagen in de volle grond is een vijg goed droogtebestendig. Te weinig water kan de vruchten echter doen afvallen. Barsten de vruchten open dan kan de grond juist te nat zijn. De genoemde vijgenrassen zijn in de volle grond goed winterhard tot -15 ºC. Bescherm jonge planten wel tegen de vrieskou. Dek de vijg bij zeer strenge vorst af, vooral de jonge scheuten kunnen bevriezen. In een pot is een vijg gevoeliger voor vriestemperaturen, laat hem daarom liefst in een vorstvrije ruimte overwinteren (mag donker zijn).
Snoeien
In november-februari dode punten wegknippen tot vlak boven een gezonde knop. Zorg ervoor dat het hart van de struik open blijft. Spaar de takken met jonge groene vruchtjes, want die gaan nog rijpen. In de zomer uitdunnen en jonge scheuten terugknippen tot op 5-6 bladeren. Stamboompjes en oude vijgen kunnen sterker teruggeknipt worden, maar zullen dan minder vruchten dragen. Voorkom dat het sap van de vijg op je huid komt omdat dit kan irriteren.
TIP
Heb je weinig ruimte? Leid de twijgen van een vijg dan tegen een muur of schutting.
De vijf mooiste soorten
1. Ficus carica ‘Brown Turkey’
De bekendste winterharde vijg, een krachtige groeier die veel vijgen vormt. De middelgrote bruinpaarse vijgen hebben donkerrood vruchtvlees met een goede smaak. Hoogte tot 4 m.
2. Ficus carica ‘Blanche d’Argenteuil’
De vrij grote vruchten zijn lichtgroen tot lichtgeel, het vruchtvlees is ook vrij bleek van kleur. De vijgen zijn eind september rijp en hebben een heerlijke smaak. Hoogte 2-3 m.
3. Ficus carica ‘Rouge de Bordeaux’
De wat kleinere, heel donkergetinte vijgen rijpen in de herfst. Je kunt een rijke oogst verwachten en de vruchten zijn redelijk goed te bewaren. Groeit breed uit. Ook voor een ruime pot. Hoogte 2-3 m.
4. Ficus carica ‘Dalmatie’
Grote groengele, vaak wat langwerpige vijgen, wel tot 120 g zwaar, met zoet rood vruchtvlees. De vijgen rijpen meestal al in juli. Goed winterhard. Hoogte 2-3 m.
5. Ficus carica ‘Little Miss Figgy’.
Een compact groeiende dwergvijg die heel geschikt is om in een pot te kweken. Donkergroen, diep ingesneden blad en kleine, rode tot donker roodbruin getinte vijgen met rood vruchtvlees. Wordt ongeveer net zo breed als hoog. Hoogte 90 cm.
Vermeerderen en verjongen
Een vijg is te vermeerderen door stekken en door wortelopslag af te nemen. Of probeer afleggen: buig in het voorjaar een soepele twijg naar de grond, snijd hem licht in en zet hem vast met een steen. Na ongeveer een jaar zijn er wortels gevormd en kun je de jonge plant van de moederplant afsnijden. Vijgen kunnen ook gezaaid worden.
Varianten
Je kunt een vijg als boompje op stam kweken, met een lage of juist hogere stam. Of kies voor een struikvorm. Er zijn ook oude vijgenstruiken te koop met een dikke stam, een bijzondere blikvanger in een royale kuip. Wens je een rijke oogst? Kies dan het liefst een van de benoemde tuinvormen, er zijn honderden verschillende. Vijgen die goed rijpen in ons klimaat:
- ‘Bornholms Diamant’ is sterk en zeer winterhard en heeft zoete, maar iets minder sappige vruchten.
- Bij ‘Ice Crystal’ is het blad prachtig ingesneden.
- ‘Longe d’Aout’ heeft langwerpige geelbruine vruchten en een elegant ingesneden blad.
- ‘Panachée’ wordt ook wel tijgervijg genoemd vanwege de groengeel gestreepte vruchten.
- ‘Pastiliere’ heeft blauwrode vijgen met sappig vruchtvlees.
- ‘Portogallo’ draagt zeer grote groene vruchten.
- ‘Verdino’ heeft felgroene langwerpige vruchten,later geel.
- Violet Dauphine’ heeft grote ronde vruchten met een violette tint.
Vijgenjam
Met verse vijgen maak je een heerlijke zoete jam. Doe 300 g vijgen, 75 g suiker, 1 el honing, 2 el citroensap en een snufje kaneel in een pannetje en laat 20 min. koken. Maak daarna fijn met de staafmixer en klaar!
Hier koop en/of bekijk je ze
- BoomNL, Stationsstraat 7, Rhoon, 010 5011151. www.boomnl.nl
- De Nieuwe Tuin, Trompwegel 27, De Klinge (B), 0032 37707816. www.denieuwetuin.be
- My Palm Shop, Zuiderzeestraatweg 452, Wezep, 06 36309230. www.mypalmshop.nl
- Palma Verde, Zeeland (NB). www.palmaverde.nl
