Het is herfst. De temperatuur daalt een paar graden, de zon laat zich pas later op de dag zien en we verwisselen de zomergarderobe langzaam voor onze wintercollectie. Ook de bladeren wisselen van uiterlijk. De frisgroene bladeren veranderen langzaam naar prachtige herfstkleuren. Maar waarom verkleuren bladeren eigenlijk in de herfst en hoe gaat dat in zijn werk? Buitenleven zocht het voor je uit.

De prachtige oranje, gele en rode tinten die we op herfstbladeren van loofbomen zien, zijn eigenlijk al het hele jaar aanwezig in het blad. Ze worden in de zomer echter overstemd door de groene kleur van chlorofyl. Chloro-watte? Chlorofyl! Deze stof zorgt voor de groene kleur van bladeren middels fotosynthese. Het absorbeert alle zichtbare kleuren die aanwezig zijn in het zonlicht, behalve de groene kleur. Groen licht wordt teruggekaatst, waardoor wij bladeren als groen zien.

Zo werkt fotosynthese

Als de dagen korter worden en de nachten langer, krijgen planten en bomen minder licht voor de fotosynthese. Planten zetten onder invloed van zonlicht water en kooldioxide om in glucose en zuurstof én maken chlorofyl aan. Als er minder licht voor de fotosynthese is, wordt er ook minder chlorofyl aangemaakt. Hierdoor worden de andere pigmenten, die eerder door het groene pigment werden overschaduwd, zichtbaar.

waarom verkleuren bladeren in de herfst?
Rode tinten van de Japanse esdoorn in de herfst.

Herfstkleuren

De verschillende herfstkleuren zijn afhankelijk van de hoeveelheid chlorofyl. Logisch dus dat de bladeren van de bomen elke herfst anders zijn gekleurd, immers is de hoeveelheid chlorofyl altijd anders. Hoe minder van deze chlorofyl hoe meer de andere bladkleuren zichtbaar worden, zoals rood (anthocyaan), geel (xanthofyl) en oranje (caroteen).

verkleuren bladeren herfst
Herfstkleuren zijn altijd al aanwezig in het blad, maar komen pas in de herfst tevoorschijn.

Temperatuur heeft invloed

Ook de temperatuur is van invloed op de kleur van de bladeren. Als de temperatuur beneden de 5°C komt, werken de wortels van de boom niet meer of minder goed. De boom moet van het blad af en zorgt er zelf voor dat de bladeren worden afgestoten. De boom maakt namelijk een randje met een kurkachtige stof tussen de takken en de bladeren, waardoor de balderen afsterven zodra dit proces voltooid is. Voordat de bladeren afsterven, trekken de bomen het chlorofyl dat nog aanwezig is terug uit de bladeren en slaat het op in de takken.

Vallende herfstbladeren

Bladeren verkleuren dus pas écht mooi en snel na een lichte nachtvorst. Ook regen doet de bladeren anders kleuren. Als de bladeren uiteindelijk zijn gevallen, dienen ze weer tot voedsel voor anderen organismen. Circle of life, zullen we maar zeggen.

Herfstkleuren in het bos
De gevallen bladeren zijn weer voeding voor anderen organismen.

Indian summer

Het aangezicht van bomen in herfstkleuren en een heerlijk nazomers zonnetje noemen we ook wel de ‘Indian summer’. Het levert vaak schilderachtig mooie plaatjes en foto’s op. Wat voor moois zal deze herfst ons brengen? Heb jij mooie foto’s van de Nederlandse Indian summer of andere mooie herfsttafereeltjes? Mail ze naar redactie@buitenleven.nl en wie weet vindt je jouw foto binnenkort onder dit bericht.

Deel dit bericht

Meer inspiratie

Lees elke maand nieuwe artikelen over tuinieren, planten en dieren

Maak een gratis account of wordt (online) abonnee en geniet van nog meer Buitenleven
*Maak een gratis account en lees 3 tijdschriftartikelen gratis
4.3/5 - (11)