Zodra de herfstkleuren zijn verbleekt, dooft het vuur in de meeste tuinen. Toch zijn er vaste planten die dapper door blijven bloeien. Zélfs tot voorbij de eerste nachtvorst. Met een beetje geluk geniet je diep in november nog steeds van de bloemen van deze drie toppers.

Bloemen in november: stoere Salvia’s

Onder de winterharde Salvia als de S. nemorosa, S. sylvestris en S. verticillata zijn veel langbloeiende én laatbloeiende variëteiten. Dat kun je stimuleren door ze in de zomer flink terug te knippen. Populair zijn onder meer de blauwe ‘Ostfriesland’ en ‘Amethyst’ en de witte ‘Schneehuge’. Ook de struikachtige S. microphylla en S. greggii geven nog lang kleur aan de border. Bijzonder aan de S. microphylla ‘Hot Lips’ zijn de rood-witte bloemen; zodra de temperatuur daalt, worden ze steeds bleker.

Met een beetje geluk bloeien de Salvia nemorosa ‘Mainacht’ en Geranium endressii door tot diep in november. Foto iVerde

Bijen en vlindermagneten

Over de mate van winterhardheid van de struikachtige Salvia en andere populaire soorten als de S. uliginosa en de S. patens, lopen de meningen uiteen. De ene tuinier neemt geen risico en plant de vlinder- en bijenmagneten in pot. De ander zet ze succesvol op een zonnige, wat droge plek in de tuin. Voor de zekerheid kun je de wortels in het najaar dan afdekken met een dot bladaarde, compost of dennentakken.

Salvia microphylla ‘Hot Lips’ wordt na de eerste nachtvorst witter van kleur. Foto iVerde

Tweehonderd soorten herfstasters

Herfstasters bloeien vanaf augustus tot aan de eerste nachtvorst. Er zijn meer dan tweehonderd soorten variërend in hoogte van 20 cm tot ruim 1,5 m. Ze bloeien met straalbloemen van sneeuwwit en fuchsiaroze tot dieppaars.  De bekendste astersoorten zijn novaea-angliae en novi-belgii. Bijzonder is de donkerbladige Aster lateriflorus ‘Horizontalis’ en ook sluieraster A. ericoides ‘Lovely’ is een opvallende schoonheid met fijne roze bloemetjes.

Na een koude nacht is dwergaster dumodus ‘Apollo’ versierd met duizenden dauwdruppels. Foto iVerde

Mooi met siergrassen

Een kleine tuin? Kies dan voor een lage asters uit de Dumosus-groep. Lastige grond? Aster ageratoides is een van de sterkste soorten. Een mooie variëteit uit deze groep is de ‘Starshine’ die compact groeit en bloeit met kleine witte ‘madeliefjes’. Nog een pluspunt van herfstasters: ze staan in De Vlinderplanten top-10. Herfstasters combineren mooi met de opgaande lijnen van andere laatbloeiers en siergrassen.

Herfstasters staan hoog in de vlinderplanten top 10. Foto iVerde

Lantaarns in de border

Het zijn lantaarns in de borders, de pluimen van de zilverkaars (Actaea of Cimicifuga simplex). De witte borstels vangen het licht en geuren heerlijk naar vanille. Het blad is varenachtig geveerd en valt in de herfst af. Prachtig zijn de soorten met donkere blad, zoals de ‘James Compton’, die wel twee meter kan worden. Liever wat compacter? Dan is de ‘Brunette’ met donker blad een mooi alternatief.

Een mooie novembercombinatie: zilverkaarsen (Cimicifuga ramosa-Chocoholic) met Verbena bonariensis. Foto iVerde

Planten op het noorden

De zilverkaars groeit langzaam maar kan – mits gezond – wel 25 jaar mee in de border. Geef hem dan wel een vochtige plek met gefilterd licht; direct zonlicht kan de bladeren verbranden. Ook een ideale plant voor een schaduwrijke, vochtige plek op het noorden. Weetje: van de wortels van de Cimicifuga racemosa worden homeopathische middelen gemaakt voor overgangsklachten.

Hartstikke leuk, die bloemen in november, maar wat kun je nog meer met je tuin in de herfst? Lees ons artikel over wat voor nuttige dingen je kunt doen met al die herfstbladeren.