Met een ficus als kamerplant haal je de natuur in huis. Of je nu valt voor de kleine dansende blaadjes van de Ficus benjamina of het grote leerachtige blad van tabaksplant de Ficus lyrata. Deze goede luchtzuiveraar is makkelijk te verzorgen én goed te stekken. Een mooie kamerplant voor mensen met lichtgroene vingers dus.

Populaire kamerplant

Als je de natuur naar binnen wilt halen, zit je goed met een ficus (Ficus). Met zijn glanzende groene bladeren draagt deze grote kamerplant bij aan de botanische sfeer in huis. Hij vraagt weinig verzorging. Niet voor niets was de plant in de jaren zeventig en tachtig een van de populairste kamer- en kantoorplanten. Waarschijnlijk wisten ze toen nog niet eens dat de ficus ook sterke, luchtzuiverende eigenschappen bezit. Bloeien en vruchtzetten zal dit familielid van de moerbei in de huiskamer niet snel. Gebeurt dit wel, verwijder dan de bloemen. De bloei kost de plant namelijk veel energie.

750 soorten

Er zijn circa 750 soorten ficussen die onderling enorm kunnen verschillen in grootte, stamvorm, bladvorm en bladkleur. In zijn natuurlijke habitat, de (sub)tropen van onder meer Azië en Australië, kan deze plant uitgroeien tot woudreus. Zo heeft de grootste ficus in India een bladerkroon met een omtrek van 131 m. Het bekendste familielid is waarschijnlijk de Ficus carica, oftewel de vijg. Als enige van de hele familie verliest de vijg ’s winters zijn blad.

Ficus benjamina en andere soorten

De meeste ficussen die als kamerplant worden verkocht, komen uit de regenwouden van Azië. F. benjamina bijvoorbeeld is een van de bekendere soorten. Deze treurvijg heeft kleine hartvormige blaadjes. Bij een zuchtje wind lijken ze te dansen aan de miniboom, al dan niet met gevlochten stam. Lang en smal zijn de blaadjes van Ficus binnendijkii, die een beetje bamboeachtig aandoet. De struikvormige F. binnendijkii ‘Amstel King’ heeft de langste bladeren van allemaal. Tabaksplant of vioolbladplant Ficus lyrata heeft juist dik, bijna leerachtig blad dat wordt gebruikt om sigaren van te rollen. De Ficus pumila is een kruiperplantje dat het leuk doet in een hanging basket. Verzamelaars zijn ook dol op geënte, bonsaiachtige vormen als Ficus microcarpa ‘Ginseng’, die op een mooie onderstam staat. Daarnaast kun je bij veel ficussen kiezen uit egaal groen en bontgekleurd blad. Zo heeft F. benjamina ‘Golden King’ een witte bladrand.

De beste standplaats

Alle soorten van de ficus staan graag op een lichte plek. Zorg voor minimaal vijf uur zonlicht per dag maar vermijd direct zonlicht in de zomer. Weetje: hoe bonter het blad, hoe groter de lichtbehoefte van deze kamerplant. Laat een nieuwe plant wel even wennen aan zijn standplaats; teveel zon kan het blad verbranden. Staat hij te donker, dan zal ie minder snel groeien of nieuwe bladeren aanmaken. Goed om te weten: de plant heeft een hekel aan tocht. Houd hier rekening mee als je een standplaats kiest.

Verzorging van je ficus

De waterbehoefte van deze luchtzuiverende plant hangt af van de standplaats en de hoeveelheid licht. Hoe lichter de standplaats, hoe meer water hij verlangt. Het is belangrijk dat de aarde altijd lichtvochtig aanvoelt. Controleer hiervoor niet het oppervlak, maar steek je vingers een stuk in de aarde. Geef ook liever kleine hoeveelheden verspreid over de week dan één grote slok ineens. Als de wortels te nat worden, kunnen ze gaan rotten. Het blad besproeien kun je preventief doen om stof en spint te voorkomen. Of zet de plant buiten tijdens een zomerse regenbui. ‘s Winters is de waterbehoefte minder. Heb je dan vaak een kachel of verwarming aan, sproei de bladeren dan wat vaker.

Is een ficus snoeien nodig?

Als de plant te groot wordt of steeds minder blad ontwikkelt, kun je de ficus snoeien. Ook als je de vorm wilt aanpassen kun je de schaar erin zetten. De beste tijd hiervoor is het najaar, voordat de plant in winterrust gaat. Uitzondering zijn de F. lyrata en F. benjamina; deze twee pak je juist in de lente aan voordat ze weer flink gaan groeien. Let op: het witte melksap in de ficus is giftig en kan de huid irriteren of je vloer beschadigen. Ficus elastica heeft zoveel van dit melksap dat het vroeger is gebruikt om rubber van te maken; vandaar de Nederlandse naam (Indische) rubberboom.

Gele en bruine bladeren bij de ficus

Al doe je nog zo je best, soms heeft je plant het niet naar zijn zin op zijn plek. Elk symptoom heeft een eigen oorzaak:

• Gele bladeren. Een enkel geel blaadje aan de ficus is geen probleem. Maar blijven de blaadjes verkleuren, dan kan dit liggen aan gebrek aan voeding. Zorg in dat geval voor bemesting.
• Bruine bladeren. Heeft je plant bruine blaadjes? Dit is vaak het gevolg van uitdroging of juist van te natte aarde. Stel in dat geval de watergift bij.
• Vallende bladeren. Als je ficus zijn bladeren laat vallen, is de kans groot dat je hem dan net een nieuw plekje hebt gegeven waar het licht anders is. Ook als een plant te donker staat, kan hij ineens blaadjes loslaten. Om dit in de winter te voorkomen, kun je hem dichter bij het raam zetten. Ook een teveel aan water kan tot bladuitval leiden.
• Spint. Constateer je spint op de blaadjes? Zorg dan voor een biologisch bestrijdingsmiddel. Wanneer bladeren kleverig aanvoelen, dan heeft de plant waarschijnlijk last van luis. Ook luizen kun je biologisch bestrijden.

Kun je een ficus stekken?

Ja, een ficus kun je prima zelf stekken. In de lente kun je proberen om een kopstek te nemen. Knip hiervoor een tak van circa 10 cm af met twee blaadjes. Doop deze in de stekpoeder en steek hem in de vochtige aarde. Je kunt het takje ook in een glas water zetten en wortel laten schieten. Zodra zich vertakte worteltjes hebben gevormd, kun je de stek oppotten.

Ficus verpotten

Controleer in de lente of jouw ficus toe is aan een grotere pot. Geef je hem een grotere pot dan zal hij hierna sneller gaan groeien. Als je zelf een grote kamerplant wilt kweken, verpot je de plant de eerste jaren iedere lente. Geef daarbij steeds nieuwe potgrond of zet hem in vocht absorberende grindkorrels voor kamerplanten. Voeg in de lente en zomer regelmatig plantenvoeding toe aan het gietwater.