In de donkere dagen voor kerstmis valt er in de meeste tuinen niet veel kleur te ontdekken. Toch zijn er vaste bloeiende winterplanten, heesters en bomen. Als je op dit moment nog geen winterbloeiers in je tuin hebt staan, is het nooit te laat om te beginnen. Het creëren van een kleurrijke wintertuin begint al bij het plannen van je tuin.
Plan je wintertuin
Het is essentieel om de bloeiperiodes van de planten en bloemen die je wilt gebruiken in overweging te nemen. Als je al een gevestigde tuin hebt en deze winterkleurrijk wilt maken, kies dan strategische locaties. Deze goed zichtbare plekken, bijvoorbeeld bij de ramen of langs het tuinpad, kunnen dienen als natuurlijke eyecatchers. Het combineren van verschillende vormen en kleuren creëert een boeiend contrast in je tuin.
Begin met het bepalen van de hoogte en omvang die je wilt voor je nieuwe aanwinsten. Daarna kun je een bezoek brengen aan je plaatselijke tuincentrum en deskundig advies inwinnen.
Geschikte winterbloeiers
Er zijn verschillende planten en bloemen die speciaal gedijen in de winter en kleur brengen in je tuin. Hier zijn enkele populaire keuzes:
- Hazelnoten
Toverhazelaars en kronkelhazelaars zijn bomen of struiken met opvallende gele katjes die lijken op kattenstaartjes. Ze bloeien in de winter, waardoor je tuin een vrolijke uitstraling krijgt. Zorg ervoor dat de grond niet te vochtig is. - Kerstroos
Deze charmante bloemen kunnen zelfs in de sneeuw bloeien en worden vaak gebruikt in kerststukjes. Plaats ze echter in een omgeving waar slakken ze niet kunnen bereiken. - Winterviolen
Deze bloemen bloeien gedurende milde winters en voegen kleur toe aan je tuinbedden. - Winterheide
Winterheide komt in verschillende kleuren en variëteiten, zoals rood, roze, wit, paars en lila. Ze zijn ideale winterbloeiers voor je tuin. - Winterjasmijn
Deze prachtige plant bloeit van december tot april met kleine gele bloemen en donkergroene bladeren. Winterjasmijn gedijt goed op verschillende soorten grond en heeft slechts wat ondersteuning nodig om te groeien.
Japanse kers in de winter
Japanse sierkers ken je misschien van hun spectaculaire lentebloei. Maar er zijn ook soorten die in december al volop bloeien. De ‘winterbloeiende kers’ Prunus ×subhirtella ‘Autumnalis Rosea’ bijvoorbeeld, met halfgevulde bloemen. Die zijn wit en hebben een roze kelk, waardoor de bloemen van een afstandje lichtroze lijken. De Prunus ×subhirtella ‘Autumnalis’ bloeit met iets rozere bloemen. Bijzonder: in maart en april krijg je nog een toegift. Wist je dat veel winterbloeiende heesters en bomen zoals de Japanse sierkers windbestuivers zijn? De bestuiving van de bloemen gaat een stuk makkelijker als er geen bladeren aan de bomen zitten. Vandaar dat ze in de winter bloeien. Check ook ons artikel over de Japanse sierkers als winterbloeier.
Bloeiende winterrozen
De mooiste winterrozen bloeien aan de camelia (Camellia). Een bloem kan wel honderd blaadjes tellen en een doorsnede hebben van twaalf centimeter . Ze bloeien aan winterharde, groenblijvende struiken en kleine bomen in opvallende tinten, van sneeuwwit tot helderrood. De meeste soorten bloeien in het prille voorjaar, maar er zijn ook bloeiende winterplanten. Zo geeft de C. ‘Ashton’s Ballet’ geurende roze bloemen van oktober tot december. Camellia ‘Sugar’ bloeit van november tot januari met grote roze bloemen. Geef hem een koele standplaats in zure grond en vermijd een plek in de ochtendzon; als de knoppen te snel opwarmen na nachtvorst, vallen ze af. Let op; er zijn soorten bij die matig winterhard zijn. Deze hebben een vorstdekentje nodig van compost. Of plant ze in een pot.
Zoet (winters) aroma
Toverhazelaars (Hamamelis) bloeien – afhankelijk van de temperatuur – van december tot eind maart. Vriest het hard, dan krullen de bloemen zich op in een winterslaap. Om na de dooi weer verder te bloeien. En te geuren! Want toverhazelaars staan bekend om hun heerlijk zoete aroma. Onder de talloze variëteiten zijn enkele echte vroegbloeiers. Zo geeft Hamamelis ×intermedia ‘Advent’ nog voor kerstmis bloemen. Ook de oranje ‘Jelena’, vernoemd naar de grondlegster van Arboretum Kalmthout, straalt al in december in de tuin. De lichtgele ‘Pallida’ is eveneens een vroegbloeiende variëteit.
Winter Beauty
Geen plek voor een grote bloeiende winterplant, -heester of -boom? De Clematis ‘Winter Beauty’ leid je tegen een muur of over je schutting. Deze klimmer heeft kleine, klokvormige witte bloemen, van december tot februari. En het blad is mooi glanzend wintergroen.
In maart terugsnoeien tot een meter en de plant loopt weer mooi uit. Leid de ranken stevig naar boven, anders zullen ze geen bloemen maken. Zorg ervoor dat de planten iets van de muur of schutting af staan, zodat het regenwater ze kan bereiken. Geef hem vanaf het voorjaar regelmatig organische mest en het eerste jaar bij droogte ook water. Clematis groeit ook goed in pot; kies dan wel voor een ruime pot waarin de wortels zich optimaal kunnen ontwikkelen.
Bloeiende winterplanten voor bijen
In de zomer vallen deze bloeiende winterplanten niet echt op in de tuin. In de winter des te meer. De struikkamperfoelie (Lonicera fragrantissima) verspreidt dan een heerlijke zoete citroengeur. Onder de vijf graden houden de witte bloemen hun adem even in. Maar zodra het warmer wordt, gaat de bloei gewoon verder. De struik is goed winterhard en blijft redelijk compact; fijn voor de kleinere tuin dus. En voor hongerige bijen en hommels! De vogels hebben in de zomer plezier van de struik, zodra de rode bessen aan de takken verschijnen. Struikkamperfoelie verlangt een plek in de halfschaduw op goed doorlatende grond.
Tips voor winterbloeiers in potten
Als je je winterbloeiers in potten wilt kweken, zijn hier enkele handige tips:
- Gebruik potten met afwateringsgaten of maak er zelf een in de bodem.
- Vul de potten met tuinplantengrond en voeg hydrokorrels toe voor een goede drainage.
- Bescherm je potten tegen de wind, zodat je meer bloemen krijgt.
- Plaats je potten op potvoetjes of op een plank om scheuren te voorkomen als bevroren water uitzet.
- Bij strenge vorst kun je je potten inpakken met winterafdekvlies om de planten te beschermen.