Geen reisplannen deze zomer? Haal de Mediterranée dan naar je tuin. Met een olijfboom in pot geef je je terras een vleugje Zuid-Franse allure of Italiaanse flair. Of ga voor de lange termijn en plant een mooi exemplaar in je tuin. Met deze verzorgingstips houd je je olijfboom goed én overleeft hij een strenge winter.

Winterharde olijfboom in de volle grond

De charme van de olijfboom (Olea europaea) zit hem in de combinatie van de jaarrond zilvergroene blaadjes en de knoestige stam. De boom is dus groenblijvend en winterhard. Er zijn honderden cultivars bekend, maar voor ons klimaat is de Olea europaea ‘Leccino’ het meest geschikt. Deze olijfboom kan een beetje vorst hebben en is ongevoelig voor ziekten. Of je ook bloei krijgt, hangt af van het weer; de olijf heeft een koude winter en veel zon in het voorjaar nodig om bloesem te kunnen vormen. De bloemetjes verschijnen tegen eind mei. Olijfbomen worden aangeboden als tafelboompje (bonsai), struik en stamvormen tot 2,5 m hoog. Zet je hem in de volle grond, dan kan hij wel 5 tot 10 m hoog worden. Over het algemeen geldt: hoe groter en vertakter de boom, hoe duurder deze is.

Laat je boom overwinteren

Olijfbomen zijn winterhard, maar dat wil niet zeggen dat ze een lange periode van vorst in ons klimaat goed doorstaan. Zowel je boom in pot als in de tuin hebben daarom tijdens lange vorstperiodes bescherming nodig. Dek de olijf in de border af als de winter invalt. Dit doe je met bijvoorbeeld vliesdoek of jute. Daarnaast is een laag mulch aan de voet van de stam ook aan te raden om de wortels te beschermen. Je exemplaar in pot op je terras, kun je het best naar binnen halen. Een temperatuur tussen 1 en 10 °C is geschikt, bijvoorbeeld een (afgesloten) serre of garage met daglicht.

Olijfboom als kamerplant

Deze bomen houden van warmte, dus waarom zou je ze niet in je huiskamer zetten? Dat lijkt logisch, maar er komt wel wat bij kijken wil je een olijfboom als kamerplant houden. Warmte en zon vindt de plant fijn, maar hij is bepaald geen fan van droge (verwarmings)lucht en tocht. Dat moet je dus zien te voorkomen. Dicht bij de verwarming is dus geen optie, maar voor het raam met veel zon juist wel. Nog een tip: de olijfboom is gebaat bij het meemaken van de seizoenen. Dat kan niet als de plant altijd in de woonkamer staat. Plaats hem daarom in de koude wintermaanden voor vijf à zes maanden – net als je terrasplant – in serre of garage met daglicht.

Olijfboom water geven

Geef deze zonaanbidder een zonnige plek – zowel in tuin als pot – en zorg voor goed doorlatende (pot)grond. Het is een dorstige plant, dus regelmatig water geven is noodzakelijk. Zeker een olijf in pot droogt snel uit; houd de grond goed vochtig. Dit geldt ook voor de wintermaanden. Maar natte voeten heeft de plant niet graag, dus zorg voor goede drainage.

Last van krullend blad of bladverlies?

Het kan voorkomen dat je olijfboom in pot krullend of zelfs afvallend blad heeft. In beide gevallen staat de plant te nat. Geef een periode geen water en controleer geregeld met je vinger hoe vochtig de grond nog is. Geel blad dat mogelijk ook afvalt, duidt juist op een vochtgebrek. De plant heeft dan vaker water nodig.

Je olijfboom helemaal terugsnoeien

Vaak zie je in landen met een warmer klimaat eindeloze rijen grote, dikke olijfbomen staan. Wil je zelf ook zo’n mooie en volle boom in je tuin? Dan is het van belang om ieder jaar te snoeien. Doe je dit niet, dan zullen de twijgen lang en dun uitgroeien en verliest de boom zijn model. De beste tijd om te snoeien is het voorjaar, maar het kan in principe het hele jaar. Doe je dit echter in de lente, dan geef je de olijfboom nog extra mogelijkheid om te bloeien. Je kunt niet veel fout doen bij het snoeien van de boom. Bepaal voor jezelf de vorm en probeer dat model aan te houden. Op de stammen van oude en verweerde bomen komen vaak jonge scheuten; deze kunnen weggesnoeid worden. Zo blijft de mooie stam goed zichtbaar. Controleer de boom op oud hout, dat kun je ook weggeknippen. En je haalt takken die verticaal of naar binnen groeien ook weg.

Op zoek naar meer inspiratie? Bekijk vijf tropische planten voor in de tuin of in pot op je balkon.