Water in je tuin of op je terras verrijkt jouw persoonlijke natuurplekje. Het vormt een mooie variatie en trekt allerlei soorten waterdieren aan die je anders nauwelijks voorbij ziet komen. Denk aan kikkers, salamanders, waterjuffers, libellen en sommige vogels. Waar je ook woont, met een zelf gecreëerde waterpartij met de juiste waterplanten, weten ze je tuin te vinden en zullen dankbaar zijn voor dit stukje leefgebied en verkoeling.

Drijvende waterplanten in een schaal

Ben je bang voor een verbouwing? Dat hoeft niet. Een kuil graven voor een vijver is niet direct nodig. Ook kleine plaatsen met water kunnen een groot verschil maken en geven je toegang tot een scala aan mooie waterplanten en waterdieren. In een schaal of kuip zet je bijvoorbeeld drijvende varianten als kikkerbeet (Hydrocharis morsus-ranae) of watersla (Pistia). Weinig moeite, veel plezier. Zeker wanneer de kikkerbeet in de zomer met witte bloemetjes gaat bloeien, wordt je mini vijver een feest.

watertuin in schaal
Waterlelies trekken vele insecten aan zoals libellen.

Regenton met waterlelies

Mag het wel wat uitgebreider, dan kun je in een regenton een watercultuur bouwen met verschillende niveaus. Creëer door stenen te stapelen verschillende dieptes, zodat uiteenlopende soorten waterplanten in je kleine vijver kunnen groeien. Waterlelie (Nymphaea) is een aanrader om wat dieper te plaatsen. Deze plant bestaat in vele soorten en maten, van minilelie tot een met grote, opvallende bloemen, verkrijgbaar in allerlei kleuren.

Tip: kijk goed op het kaartje welke soort je te pakken hebt, zodat dit past bij het niveau waarop je de waterlelie of andere waterplant gaat plaatsen. Op de kaartjes van waterplanten staat duidelijk aangegeven voor welke diepte de plant bedoeld is.

waterplanten regenton
Bouw in een regenton of opvangbank een eigen ecosysteem.

Waterplanten voor een zelfgemaakte vijver

Zowel in vijvers als in kleinere waterwerelden dragen zuurstofplanten bij aan de balans. Hoornblad (Ceratophyllum) en aarvederkruid (Myriophyllum spicatum) zijn welbekende soorten die dit doel goed dienen en met hun structuur een mooie groene aanvulling vormen op het geheel. Ben je dol op bloemen? Brede bacopa (Bacopa caroliniana) en waterviolier (Hottonia palustris) vallen ook onder de zuurstofplanten en vormen lila of lichtroze bloemetjes voor een zacht beeld. Zet deze bijvoorbeeld in een grote teil samen met andere waterplanten. Je kunt ze zowel dieper (tot 60 cm) als ondiep plaatsen. Als je kleine waterdieren toegang wilt geven tot jouw nieuwe oase, zorg dan voor een goede entree. Bijvoorbeeld door stenen te stapelen waar ze op kunnen klimmen.

waterplanten vijver
Gele dotterbloemen vrolijken de waterkant op.

Graaf een bak met waterplanten in

Een bak ingraven in de grond is een idee voor wie wat meer ruimte en tijd heeft. Door de bak in de grond te plaatsen, verklein je de kans dat het water in de winter bevriest. Ook geeft het rondkruipende waterdieren een makkelijke, aantrekkelijke toegang tot het poeltje. Plaats je waterpartij altijd half in de schaduw, zodat opwarming door de zon niet de overhand krijgt. Dotterbloem (Caltha) is een boterbloemachtige aanrader die zo’n 40 cm hoog wordt en op ondiepe stukken tot 15 cm diepte kan worden geplaatst. De plant bloeit in het voorjaar, maar soms doet hij het nog een keer over in augustus-september.

Winterharde waterplanten voor je vijver

Wie toch besluit een (kleine) vijver aan te leggen in de tuin, heeft keuze uit vele soorten waterplanten. Een suggestie voor wie houdt van stijlvol en strak, is vijverfavoriet holpijp (Equisetum fluviatile). Met zijn rechte stengels en keurige zwarte streepjes straalt deze waterplant rust en minimalisme uit. Holpijp kan dieper in het water staan, van vlak onder het wateroppervlak tot op ongeveer 40 cm diepte. Boven water zal hij de hoogte ingaan, tot ongeveer 80 cm. Deze waterplant is een mooie aanvulling en bovendien zorgt de bossige structuur er door de plaatselijke verkoeling voor dat het water niet te warm wordt. Mooi voor sommige waterdieren. Is het ‘s winters koud en grijs? Ook dan staan de stengels van je winterharde holpijp er nog groen bij. Een fijn vooruitzicht voor wie dan graag nog een beetje mijmert over de zomer. Andere winterharde waterplanten zijn:

  • Japanse iris (Iris ensata). Deze waterplant produceert prachtige bloemen in verschillende kleuren en gedijt goed in vijvers met gematigde dieptes.
  • Snoekkruid (Pontederia cordata). Met zijn pijlvormige bladeren en lavendelblauwe bloemen is snoekkruid een winterharde keuze die kleur toevoegt aan de vijver.
  • Watermunt (Mentha aquatica). Deze aromatische waterplant gedijt goed in ondiep water en kan zich verspreiden, waardoor het een goede keuze is voor natuurlijke filtratie.
winterharde waterplant
Holpijp is winterhard en dus jaarrond mooi in je vijver.

Onderhoud van waterplanten

Het onderhouden van waterplanten in je tuin is belangrijk om een gezonde en aantrekkelijke wateromgeving te behouden. Hier zijn enkele tips voor het planten en verzorgen van waterplanten:

  • Kies de juiste diepte en positie voor elke waterplant, afhankelijk van de specifieke vereisten van de plantensoort. Gebruik mandjes of speciale plantzakken om de planten in de vijver te plaatsen en te voorkomen dat ze zich verspreiden.
  • Snoei regelmatig de overwoekerende planten om te voorkomen dat ze andere planten verstikken en de waterdoorstroming belemmeren. Verwijder ook dode bladeren en bloemen om het uiterlijk van de waterpartij te verbeteren.
  • Als sommige waterplanten te veel groeien, kun je ze uitdunnen door overtollige exemplaren te verwijderen. Dit helpt bij het handhaven van een evenwichtige groei en voorkomt dat de vijver overvol raakt.
  • Gebruik speciale vijvermeststoffen om de groei van waterplanten te bevorderen. Volg de aanwijzingen op de verpakking voor de juiste dosering en toepassing.

Beste waterplanten voor vijvers

Bij het kiezen van waterplanten voor vijvers zijn er verschillende factoren waarmee rekening moet worden gehouden, zoals de grootte van de vijver, de waterdiepte en de gewenste uitstraling. Hier zijn enkele populaire waterplanten die geschikt zijn voor vijvers:

  • Waterlelie (Nymphaea): Waterlelies zijn prachtige bloeiende waterplanten die in verschillende kleuren verkrijgbaar zijn. Ze gedijen goed in dieper water en voegen een vleugje elegantie toe aan de vijver.
  • Lisdodde (Typha): Lisdodde is een statige waterplant met opvallende bruine bloempluimen. Het gedijt goed in ondiep water en biedt schuilplaatsen voor vogels en andere waterdieren.
  • Gele plomp (Nuphar lutea): Deze waterplant heeft grote gele bloemen en drijvende bladeren die een schaduwrijke omgeving bieden voor vissen en andere waterorganismen.
  • Moerasiris (Iris pseudacorus): Moerasiris heeft opvallende gele bloemen en groene zwaardvormige bladeren. Het kan zowel in ondiep als iets dieper water worden geplaatst.
moerasiris
Moerasiris is een kleurrijke waterplant.

Zuurstofplanten voor vijvers

Zuurstofplanten spelen een cruciale rol bij het handhaven van een gezond evenwicht in vijvers. Ze absorberen koolstofdioxide en produceren zuurstof, wat essentieel is voor vissen en andere waterorganismen. Enkele veel voorkomende zuurstofplanten voor vijvers zijn:

  • Waterpest (Elodea canadensis): Deze plant heeft lange, groene stengels met bladeren die zuurstof afgeven en de vijver helder houden.
  • Waterdrieblad (Ceratophyllum demersum): Met zijn fijne bladeren biedt waterdrieblad een goede schuilplaats voor jonge vissen en draagt het bij aan de zuurstofproductie.
  • Watergentiaan (Nymphoides peltata): Deze zuurstofplant heeft ronde bladeren en gele bloemen en gedijt goed in ondiep water.
zuurstofrijke waterplanten
Zuurstof is belangrijk voor de balans in een vijver. Plant dus ook zeker zuurstof waterplanten.

Zoek bij het selecteren van waterplanten voor je tuin of vijver naar variëteiten die geschikt zijn voor de specifieke omstandigheden en zorg ervoor dat je ze regelmatig onderhoudt om hun groei en gezondheid te bevorderen.

Overweeg je om vissen in je zelfgemaakte vijver te plaatsen? Lees dan de tips voor vissen in je vijver voordat je aan de slag gaat.

Meer inspiratie

Deel dit bericht

Lees elke maand nieuwe artikelen over tuinieren, planten en dieren

Maak een account* of wordt premium abonnee en geniet van nog meer Buitenleven
*Maak een account en krijg 3 premium artikelen gratis
5/5 - (1)