Veelzijdige en makkelijke plant
Zie je grote wolken van witte, blauwe en roze bloemen? Grote kans dat het hortensia’s (Hydrangea) zijn. De sierheester staat symbool voor gratie, schoonheid en overvloed. Dat laatste lijkt duidelijk; kijk alleen al naar de vele soorten die tegenwoordig verkrijgbaar zijn. Verschillende fleurige kleuren of zelfs met tweekleurige bloemen en een royale, bolle bloei. De hortensia is een veelzijdige plant die zowel buiten als binnen goed tot zijn recht komt. Binnen combineer je de heester in pot met bijvoorbeeld de groene pluimen van de sierasperge (Asparagus densiflorus) of vrolijke krulvaren (Nephrolepis exaltata).
Soorten hortensia’s
Er zijn verschillende soorten hortensia’s. Hieronder vind je er een aantal:
- Anabelle hortensia (Hydrangea arborescens)
Deze hortensia staat bekend om de witte grote bollen bloemen. Deze hortensia wordt ongeveer een meter hoog en kan ook in de breedte flink groeien. Plaats deze mooie en geliefde hortensia bij voorkeur in de halfschaduw.
- Boerenhortensia (Hydrangea Macrophylia)
Dit is de meest voorkomende hortensiasoort in Nederland. Een hortensia die bloeit op scheuten die het vorige jaar zijn ontstaan. Hij heeft witte, rode, blauwe, paarse of roze bloemen. Deze plant kan tussen de één en twee meter hoog worden.
- Berghortensia (Hydrangea Serrata)
Deze Japanse hortensia heeft een sierlijk uiterlijk. Deze wat minder bekende soort heeft dunne takken en is winterhard. Bijzonder is dat ‘ie bloeit met zogenaamde ‘randbloeiers’. Deze Aziatische hortensia wordt ongeveer een meter hoog.
- Pluimhortensia (Hydrangea Paniculata)
Zoals de naam het al zegt, deze plant heeft pluimvormige bloemtrossen. Meestal zijn de bloemen wit van kleur.
- Klimhortensia (Hyndrangea Anomala)
Wil je iets anders dan anders? Dan is deze klimhortensia echt iets voor jou. Deze soort maakt een saaie muur in je tuin tot een waar bloemenspektakel. Hij doet zijn naam eer aan: de klimhortensia kan wel tot twintig meter hoog worden.
Hortensia standplaats binnen
Dat kamerplanten een positief effect hebben op het klimaat in huis, is bekend. Ook de hortensia verbetert de luchtvochtigheid door de sterke vochtregulerende werking. Water dat via de wortels wordt opgenomen, geven de bladeren weer af aan de lucht. Binnenshuis geef je de plant genoeg water en zorg je voor een lichtvochtige grond. Gaat je hortensia hangen? Een flinke slok water doet wonderen. Voor een extra lange bloei kun je eens per twee weken plantenvoeding aan het water toevoegen. Zet je kamerhortensia op een lichte plek maar niet in de volle zon. Wil je je kamerplant in het voorjaar in de tuin planten? Dat kan. Na ijsheiligen (11 t/m 14 mei) is het vriesweer geweken en kun je de hortensia in de volle grond zetten óf in een pot op het terras.
Een tuin vol
Veel mensen hebben hortensia’s in de tuin. Zo ook Maria Kapteijns, eigenaresse van tuin Schopsheim in ‘s-Gravenvoeren (B). Zo’n twintig jaar geleden veranderde ze de overwoekerde tuin om tot een gevarieerde bloementuin. Op gevoel, zonder vooropgezet plan, leerde ze zichzelf planten combineren op kleur, vorm en hoogte. Rondom de oude boerderij plantte ze eerst hortensia’s. Nu, jaren later, heeft ze veel hortensia’s ‘Annabelle’ (Hydrangea arborescens ‘Annabelle’) en veel boerenhortensia’s (Hydrangea macrophylla). Die naam dankt de plant aan het feit dat hij vroeger veel op het erf van boerderijen werd geplant. Maria deelt haar verzorgingstips met Buitenleven.
Hortensia onderhouden
De hortensia is een rijke bloeier en dat kost energie. Zorg er dus voor dat je ‘m regelmatig bemest. Geef je hortensia’s twee keer per week wat water. De grond moet lichtvochtig blijven.
Of je de hortensia moet snoeien, is afhankelijk van de soort. Zo hoef je bloeiers op oud hout niet te snoeien, maar alleen de bloemen te verwijderen. Bloeiers op nieuw hout (zoals de Anabelle en pluimhortensia’s) snoei je in het voorjaar.
Hortensia ‘Annabelle’ snoeien
De grote bollen bloemen van de Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ zijn helder wit, om in het najaar limegroen te kleuren. De meningen over het snoeien van de ‘Annabelle’ zijn verdeeld. Maria: “Deze hortensia knip ik na de bloei meteen tot een derde terug. Begin april snoei ik haar tussen de 20-40 cm vanaf de grond weg; een beetje spreiden voor stevigheid. Datzelfde jaar verschijnen dan weer de grote witte bloemschermen.” Cor van Gelderen, eigenaar van Kwekerij Esveld in Boskoop, kijkt hier anders tegenaan en adviseert deze soort niet te snoeien. “De soort valt onder een andere groep dan de boerenhortensia. Als je deze gaat snoeien, komen er nieuwe takken uit de grond en wordt het gewicht van de toch al enorme bloemen nog veel groter.” In plaats daarvan kun je beter de oude takken van het jaar ervoor laten staan, tipt hij. Deze dienen dan als steun voor de bloemen en zo hoef je er geen stokjes naast te steken.
Een boerenhortensia snoeien
Dat snoeien gaat bij de boerenhortensia (Hydrangea macrophylla) net wat anders. Deze soort maakt knoppen op oud hout en heeft niet elk jaar een volledige snoeibeurt nodig. Maria: “In het begin van de winter knip ik de verdroogde bloemen eruit. Ik snoei in het voorjaar, meestal april, tot de eerste mooie knop weg. Als de eerste knop niet zo mooi is, knip ik tot de tweede. Dunne of oude takken snoei ik helemaal weg tot aan de grond en gezonde, volle takken laat ik staan. Als je te veel weg snoeit, knip je de bloemen eruit die dat jaar zullen bloeien. Net wat anders dus dan bij de ‘Annabelle’.” Verjongen kan door de lange of overhangende takken onderin te verwijderen. De pluimhortensia (Hydrangea paniculata) verdraagt wel ieder jaar snoei: zij bloeit op nieuwe scheuten. Je kunt de soort dan ook op 10 cm boven de grond terugsnoeien en toch diezelfde zomer bloei verwachten.
Kies de juiste grootte
Welke soort je ook hebt staan; als een hortensia niet gesnoeid wordt, neemt ze op den duur haar natuurlijke vorm aan, met veel meer, maar kleinere bloemen. Cor: “Als snoeien echt nodig is, is het waarschijnlijk een hortensiasoort die veel te groot is voor je tuin. Veel mensen kopen de plant vanwege de mooie vormen en eindeloze bloei, maar de meesten kijken niet naar de uiteindelijke hoogte of plantafstand.” Een goede tip dus om op te letten bij aanschaf: kijk naar de uiteindelijke grootte van de heester en ga voor een soort die niet zo groot wordt.
Zo houd je een hortensia blauw of roze
Prachtig zijn ze, die felle blauwe en roze knallers in de tuin. Bijvoorbeeld blauwe Hydrangea macrophylla ‘Alaska’, ‘Semperflorens’ of ‘Nikko Blue’, of een roze variant als ‘King George V’, ‘Rosita’ of ‘Tovelit’. Blauwe hortensia’s staan graag in een zure bodem met voldoende aluminium, zodat de blauwkleuring wordt gestimuleerd. Hoe houd je je hortensia mooi blauw of juist roze? Maria: “Bij de apotheek koop ik aluin. Dit doe ik in een grote gieter met water en laat het oplossen. De boerenhortensia’s begiet ik ermee; de eerste keer in april, de tweede keer eind april en tot slot in mei nog eens. Blauw blijft zo blauw en roze wordt veel dieper roze.”
Hortensia verplanten in de tuin
Wil je je hortensia een andere plek in de tuin geven? Dat is slim om te doen als de grond iets is opgewarmd en de plant bij het verplaatsen geen vorstschade oploopt. Dit is in de lente, in maart of april. In die periode heeft de plant ook nog geen bladeren, waardoor hij compacter is om te verhuizen naar een nieuwe stek. De plant heeft zo ook nog tijd om te herstellen van afgestoken wortels tijdens het verplanten. Om te voorkomen dat de kluit onnodig lang bovengronds ligt, begin je met het graven van het nieuwe pootgat. Je kunt je hortensia in de volle grond verplanten aan de hand van deze stappen.
- Bepaal waar je je hortensia wilt hebben en graaf daar een voldoende groot pootgat. Let erop dat er een flinke kluit mee kan komen die dus ook in je gegraven gat moet passen. Het gat dient twee keer zo groot én diep te zijn dan de kluit.
- Een hortensia krijgt graag voldoende lucht voor de wortels, liefst in een humusrijke grond. Zorg daarom dat je extra compost toevoegt aan het pootgat en na het verplanten.
- Begin met het uitgraven van de hortensia op ruime afstand van de plant. Zo beschadig je niet onnodig (veel) wortels. Een grote kluit is geen probleem.
- Plaats de hortensia met de compost in het pootgat en druk alles goed aan. Geef hierna ruimschoots water. Op dit moment is verzorging van je hortensia extra belangrijk. Ook in de warme zomermaanden heeft deze plant veel water nodig.
Wil je meer weten over het verplanten van vaste planten? Lees verder over verplanten en aanplanten van vaste planten.
Genieten van je hortensia
Je hortensia is in de zomer op z’n mooist, met name in juli. Als je goed voor ‘m hebt gezorgd, beloont de plant je dan met de mooiste bloemen.
