Thee verbouwen, dat kan toch alleen in Azië? Nee hoor, ook in Nederland wordt thee verbouwd. Buitenleven bezocht de experts in Appeltern voor praktische adviezen voor het aanleggen van een theeborder en ging op zoek naar de verschillende kwaliteiten van thee.

Tekst Francine Polis, met dank aan Appeltern Adventure Gardens Foto’s Shutterstock

 

Thee is een behoorlijk puristische drank. Enkel een aftreksel, oftewel infusie, van de bladeren van theeplant (Camellia sinensis) mag thee genoemd worden. Eender welke andere soort thee – dus ook rooibos- en kamillethee – is kruidenthee, of beter gezegd tisane. Het woord tisane komt van het Griekse ptisan ´e, wat gerstdrank betekent. Waar thee alleen van blad van Camellia sinensis gemaakt wordt, kan tisane ook van andere plantdelen zoals wortel, bloem, vrucht of schors gemaakt worden.

 

 

Zes theesoorten

Witte, groene, gele, zwarte, oolong en gefermenteerde of Pu-Erh thee zijn de zes theesoorten die van het blad van theeplant gemaakt worden. Het verschil zit ‘m in hoe het blad verwerkt wordt. Zo ondergaat zwarte thee vijf processen: verflensen, rollen, oxideren, verhitten en drogen. Daarna wordt de thee gesorteerd, gemengd en verpakt. Bij de andere soorten worden processen overgeslagen of toegevoegd. De productie van groene thee slaat bijvoorbeeld de eerste drie processen over en witte thee wordt alleen gedroogd. Oolong thee zit qua oxidatiegraad [10-75 %] tussen zwarte [100 %] en groene [0 %] in. Gele thee is zeldzaam en prijzig, want hij wordt alleen in China geproduceerd en slechts de eerste drie blaadjes van een nieuwe theeplant komen in aanmerking. Gefermenteerde thee ten slotte – de naam zegt het al – is gefermenteerd en als dusdanig de enige thee die je vijftig jaar kunt bewaren.

5. Rhipsalis baccifera

Camellia sinensis

Voor een echt kopje thee, plant je dus theeplant. Camellia sinensis komt van nature voor in tropische en subtropische gebieden met genoeg regenval en groeit het beste in rijke, lichtzure, vochtige grond in de zon of halfschaduw. Desalniettemin zijn er variëteiten, zoals Camellia sinensis var. sinensis en Camellia sinensis var.  , die ook in ons klimaatgebied groeien. Theeplant bloeit van maart tot en met mei. Je kunt hem buiten in volle grond als solitair, als haag of in pot planten. Snoeien kan tussen april en september. Voor een brede struik snoei je in het groen aan de bovenkant. Zonder snoei bereikt theeplant makkelijk twee meter, waardoor hij zeer geschikt is als haagplant. Bij planten in pot is het belangrijk om geen water in de pot te laten staan. Zorg ook na flinke regenval voor goede afwatering. Binnen kweek je theeplant best op een van nature lichte plek, uit de buurt van een kachel of verwarming.

Een zelfgemaakt kopje thee

Het is gelukt: je theeplant is aangeslagen en heeft nieuwe groene scheuten. Tijd voor een zelfgemaakt kopje thee. Pluk voor een volle kop thee vijftien gram jonge blaadjes van je theeplant en laat ze op kamertemperatuur vier uur drogen. Als je het blad kunt dubbelvouwen zonder dat het breekt, kun je het kneden en rollen gedurende vijf minuten. Doe de blaadjes daarna in een afgesloten plastic zakje en wacht vijf tot tien uur tot ze allemaal roodbruin zijn, dit is het oxidatieproces. Droog de bladeren vervolgens in de oven op 50 °C gedurende vier uur of 24 uur op kamertemperatuur. Als ze donker en hard geworden zijn, kun je er thee van zetten.

Kruidentheeborder

Ben je iets minder puristisch ingesteld, dan is een kruidentheeborder een goed alternatief. Een kruidentheeborder trekt insecten als bijen, hommels en vlinders naar je tuin, geeft afwisseling in bloeikleur en bloeitijd en – niet onbelangrijk – biedt meerdere smaakcombinaties.
Je kunt je border zo groot maken als je zelf wilt. Een creatieve optie is een kruidentheespiraal, waarin je kook- en theekruiden afwisselt. Kijk op buitenleven.nl/kruidenspiraal voor een stappenplan voor aanleg of blader in de zomerspecial van 2022 door naar pagina 38.

Smaakcombinaties

Creativiteit kent geen grenzen en je kunt natuurlijk alles wat je lekker lijkt combineren, maar de volgende koppels zijn beproefde kruidentheecombinaties: munt + gember, gember + salie, tijm + citroenmelisse, kamille + lavendel, venkel + dropplant. Brandnetel en bergamotplant doen het ook goed in hun eentje.

Theeborder plantenlijstje

Planten die zeker in je kruidentheeborder thuishoren:

  • Echte salie (Salvia officinalis)
  • Echte tijm (Thymus vulgaris)
  • Citroenmelisse (Melissa officinalis)
  • Hyssop (Hyssopus officinalis)
  • Rozemarijn (Rosmarinus officinalis)
  • Echte lavendel (Lavandula angustifolia)
  • Dropplant (Agastache foeniculum)
  • Wilde marjolein (Origanum vulgare)
  • Dille (Anethum graveolens)
  • Groene munt (Mentha spicata), let op: kan erg woekeren, plant hem liever in pot
  • Roomse kamille (Chamaemelum nobile)
  • Bergamotplant (Monarda didyma)
  • Gember (Zingiber officinale)
  • Venkel (Foeniculum vulgare)
  • Brandnetel (Urtica)

Op de website van Appeltern Adventure Gardens vind je de smaak en medicinale werking per plant.

theeborder aanleggen buitenleven magazine
Camellia sinensis

Buitenleven X Appeltern

Appeltern Adventure Gardens toont op zijn website de plantenselectie van Modeste Herwig voor een kruidentheeborder. Alle planten die je nodig hebt om zelf de heerlijkste theesmaken te combineren. Deze border vraagt wat meer onderhoud, maar alle planten zijn ook geschikt om mee te koken. Wil je meer verdieping, lees dan het boek Theetuin. Zelf theeplanten kweken, oogsten en mengen (2016) van Modeste Herwig. 128 pagina’s vol informatie met hoofdstukken over smaken en geuren, melanges en recepten en geneeskrachtige eigenschappen.

Zin in een kleurrijke dag vol (thee)tuininspiratie en plezier? Als Buitenleven lezer kun je nu met 20 % korting een bezoek brengen aan Appeltern Adventure Gardens, Europa’s grootste tuininspiratiepark. Een heerlijke dag genieten gegarandeerd! Met ruim 200 voorbeeldtuinen en een prachtige Nationale vaste plantentuin van meer dan 10.000 m2 groot, kun je uren ronddwalen door het prachtige groen. Kaarten met korting kun je bestellen tot 30 september 2024 en blijven geldig tot eind 2024.

 

theeborder aanleggen buitenleven magazine

Deel dit bericht

Meer inspiraie

Lees elke maand nieuwe artikelen over tuinieren, planten en dieren

Maak een account* of wordt premium abonnee en geniet van nog meer Buitenleven
*Maak een account en krijg 3 premium artikelen gratis
3.7/5 - (29)