What’s in a name? Planten krijgen hun botanische of Nederlandse naam veelal niet per toeval; ze zijn te herleiden uit een mythisch verhaal, een medicinale werking of gewoonweg de uiterlijke kenmerken. Buitenleven ging op zoek naar de herkomst van verschillende plantnamen. Deze keer: narcis (Narcissus).

Tekst Evelien Boutsen Foto’s Shutterstock.com

 

De botanische naam ontleent het bolgewas aan Narcissus, volgens de Griekse mythologie een knappe jongeman. Ovidius heeft de mythe in Latijnse dichtvorm overgeleverd. In Metamorfosen staat te lezen hoe Narcissus meerdere vrouwen afwees. Zo verjoeg hij de nimf Echo. Zij kon alleen de woorden van anderen herhalen en trok zich na Narcissus’ afwijzing terug in een grot waar ze van verdriet vervaagde, tot alleen haar stem overbleef. Een andere vrouw die Narcissus’ liefde niet voor zich kon winnen, vroeg de goden om hem eens te laten voelen wat onbeantwoorde liefde met iemand doet. Toen Narcissus tijdens de jacht bij een heilige vijver met kristalhelder water neerknielde om zijn dorst te lessen, zag hij een mooie geest verschijnen in het wateroppervlak. Wist hij veel dat het zijn spiegelbeeld was. Narcissus bleef verwonderd naar die prachtige verschijning staren en werd verliefd… op zichzelf. Hij tuitte zijn lippen, stak zijn armen uit, wilde het beeld zoenen en omhelzen. Maar het verdween en kwam pas weer terug toen het water kalm was. Narcissus kon zijn blik er niet meer van afwenden. Wat hij ook deed – praten, huilen, schreeuwen – de verschijning antwoordde niet, verdween alsmaar. Ondertussen kwijnde Narcissus steeds meer weg. Na enkele dagen verloor hij zijn levenskracht en schoonheid terwijl de stem van de nimf Echo zijn jammerkreten bleef herhalen. Na Narcissus’ dood was zijn lichaam nergens te vinden. Het enige wat aan hem herinnerde, was een bloem – geel vanbinnen, witte blaadjes – op de plek waar hij verliefd was geworden op zichzelf.

 

Eeuwige liefde

In de naam narcis leeft de mythe van Narcissus voort. Vandaar dat de bloem ijdelheid en hebzucht symboliseert. Al kun je de gele, oranje, witte of meerkleurige bloem ook zien als een symbool van hoop dat het begin van de lente aankondigt. In oosterse landen bieden narcissen troost bij liefdesleed. Geliefden of minnaars die niet samen kunnen zijn, sturen elkaar een narcis. Daarmee beloven ze de ander eeuwige liefde om zo het liefdesverdriet te verzachten.

 

Giftige grandeur

Schijn bedriegt, want hoe mooi de narcis er ook uitziet, zijn bol en blad bevatten lycorine. Die giftige stof veroorzaakt buikpijn bij inname en huidirritatie bij aanraking. Dat weten ook dieren. Vandaar dat in weilanden zoveel narcissen groeien: het grazend vee denkt er niet aan om de plantjes op te eten.

Trompet

Narcissen worden onderverdeeld in twaalf categorieën met elk tientallen tot duizenden cultivars. De bekendste is waarschijnlijk trompetnarcis (Narcissus pseudonarcissus) met zijn karakteristieke trompet op lange steel.

Bollenpracht

Voor een zonnig lentetapijtje kun je verschillende soorten en kleuren narcissen combineren. Plant ze in het najaar, vóór de eerste nachtvorst. Combineer je narcissen met andere voorjaarsbloeiers zoals tulpen, sterhyacinten of krokussen, dan geniet je de hele lente lang van bollenpracht.

 

Paspoort

Botanische naam: Narcissus
Nederlandse naam: narcis
Familie: Amaryllidaceae
Levensduur: vaste plant
Hoogte: 30 cm
Winterhard: ja
Groenblijvend: nee
Bloeiperiode: februari-mei
Standplaats: halfschaduw

Deel dit bericht

Meer inspiraie

Lees elke maand nieuwe artikelen over tuinieren, planten en dieren

Maak een account* of wordt premium abonnee en geniet van nog meer Buitenleven
*Maak een account en krijg 3 premium artikelen gratis
3.7/5 - (29)